Van de eerste Tour du Monde tot de Tour de France voor vrouwen
Wij van buycyle willen de Internationale Vrouwendag van dit jaar gebruiken om deze verhalen in herinnering te brengen en de ménage-à-trois tussen fietsen, vrouwen en feminisme onder de loep te nemen.
Een geschiedenis van vrouwen, fietsen en feminisme
Annie Kopchovsky en Annemiek van Vleuten: De eerste vrouw die in 1895 op een fiets de wereld omzeilde en de winnares van de Tour de France Femmes in 2022, gescheiden door iets minder dan 150 jaar waarin de geschiedenis van de fiets en de geschiedenis van de vrouw direct met elkaar verbonden zijn en elkaar voortstuwen. Wij van buycyle willen de Internationale Vrouwendag van dit jaar gebruiken om deze verhalen in herinnering te brengen en de ménage-à-trois tussen fietsen, vrouwen en feminisme nader te bekijken. Al in de 19e eeuw merkte vrouwenrechtenactiviste Susan Anthony op:
"De fiets heeft meer bijgedragen aan de emancipatie van vrouwen dan wat dan ook ter wereld."
1. op de fiets naar de vrijheid
Toen de fiets in 1817 werd uitgevonden, werd hij al snel een cultobject en een must-have voor de westerse high society. De nieuwe man van de wereld rijdt op een fiets. Met de nadruk op man. Vrouwen die van A naar B willen, zijn nog steeds aangewezen op hun echtgenoot, vader of broer, want het nieuwerwetse vervoermiddel wordt als ongepast beschouwd voor de vrouwelijke samenleving.
Toch zwaaien de eerste vrouwen in hun weelderige Victoriaanse rokken zich in het zadel en krijgen zo een ongekende onafhankelijkheid. De fiets is relatief goedkoop, gemakkelijk verkrijgbaar en maakt voor het eerst volledige controle over de eigen mobiliteit mogelijk, een revolutionaire vrijheid voor vrouwen. Vanaf het midden van de 19e eeuw wordt het zo een doorn in het oog van de mannelijke bovenklasse. Vrouwen die fietsen worden gezien als rebels, er worden zelfs medische zorgen geuit over de wisselwerking tussen de vrouwelijke anatomie en het fietszadel: Fietsen zou iemand onvruchtbaar kunnen maken en was uiteindelijk een ongehoorde vorm van "onopvallende masturbatie". De huiselijke haard is dus nog steeds de veiligste plaats voor deze tere wezens....
Maar Frau laat dat niet zitten. Ze eist heftig meer ruimte in de openbare ruimte, meer zeggenschap en gelijke rechten, en de fiets wordt het symbool en voertuig van de emancipatie en de vrouwenrechtenbeweging. Er worden fietsclubs opgericht die belangrijke plaatsen van feministisch denken worden, de suffragettes demonstreren op de fiets voor meer vrouwenrechten en de onpraktische rokken worden langzaam de zogenaamde "bloomers": wijde broeken die vrouwen onder hun rokken dragen.
Een vrouw in een broek. Een schandaal dat de late 19e eeuw de adem doet inhouden en tegelijkertijd een fundamentele feministische verworvenheid vertegenwoordigt. Niet alleen omdat bloomers zo fundamenteel indruisen tegen de toen heersende opvatting over vrouwelijkheid, maar ook omdat ze de mobiliteit op de fiets nog gemakkelijker en toegankelijker maken, en zo het fietsen onder vrouwen nog wijder verbreiden.
2. pioniers van de fietscultuur
In 1896 zorgde Maria Ward voor een nog gemakkelijkere toegankelijkheid. Want een vrouw bereikt pas absolute onafhankelijkheid op een fiets als ze er zelf de verantwoordelijkheid voor kan dragen. In Ward's handboek "Bicycling for Ladies" behandelt ze alles wat een vrouw moet weten over fietsen: Van het kopen van een fiets tot het rijden erop en het repareren en onderhouden ervan. Het is dus niet meer nodig om naar mannen te verwijzen als er mechanische vaardigheden nodig zijn.
Want als er iets is waar fietsende vrouwen niet tegen kunnen, zijn het mannen die hen proberen te vertellen wat ze wel en niet kunnen: Als ze in 1894 twee heren in Boston hoort wedden dat een vrouw nooit in staat zou zijn de wereld op een fiets te omzeilen, laat Annie Cohen Kopchovsky alles vallen om hun ongelijk te bewijzen. De 23-jarige Joodse immigrante verlaat prompt haar man en drie kinderen en gaat op weg met haar 21 kg zware fiets. In slechts 15 maanden slaagt ze in haar tocht rond de wereld. Terug in Boston is ze sindsdien het ultieme rolmodel voor fietsers en vrouwenrechtenactivisten.
Ondertussen schrijft ook de zwarte fietsster Katherine "Kittie" Knox geschiedenis als ze protesteert tegen de rassenscheiding van de League of American Bicyclists, geheel gekleed in herenfietskleding. Ondanks het geldende "kleurenverbod", dat zwarte mensen zou verbieden lid te worden, laat ze zich gelden in de club en staat ze op haar recht om aanwezig te zijn. Haar protest stelt de problemen van racisme en seksisme centraal in de openbare debatten over fietsen.
3. vrouwen in de wielersport
Vanaf de jaren 1920 werden wielerwedstrijden voor vrouwen steeds populairder en wijder verbreid, ook al werden ze voor die tijd al georganiseerd. In 1897 verbrak de Deen Susanne Lindberg een wereldrecord uit die tijd door een afstand van 1000 kilometer af te leggen in 54 uur en 30 minuten. Het record van een mannelijke collega, om precies te zijn. Maar het duurde nog 50 jaar voordat het vrouwenwielrennen internationaal en officieel werd erkend.
In 1951 vindt de eerste officiële wielerwedstrijd voor vrouwen plaats in de DDR, in 1958 mogen vrouwen voor het eerst deelnemen aan de wereldkampioenschappen van de UCI en pas in 1984 erkent het Olympisch Comité vrouwenwedstrijden op de weg als officiële discipline. Connie Carpenter-Phinney, toen al Amerikaans en wereldkampioene, is de eerste vrouwelijke wielrenster die dat jaar Olympisch goud wint.
Zij werd gevolgd door talloze vrouwelijke wielerhelden die sindsdien de wielersport hebben gevormd en steeds weer opnieuw onder de aandacht hebben gebracht. De legende Jeannie Longo is nog steeds de vrouw die aan de meeste wedstrijden heeft deelgenomen en die door haar indrukwekkende sportprestaties het vrouwenwielrennen populairder heeft helpen maken. Op de ongelooflijke leeftijd van 63 jaar won ze in 2021 voor het laatst het wereldkampioenschap tijdrijden - voor de 13e keer in haar carrière. Deze overwinning wordt gevolgd door een Olympische gouden medaille, 38 wereldrecords, 13 gewonnen wereldkampioenschappen en drie overwinningen in de Tour de France voor vrouwen.
Of liever gezegd... drie overwinningen in de "Grande Boucle Féminine", de officiële naam van de Franse nationale ronde die de Société du Tour de France van 1984 tot 2009 hield. Maar wat aanvankelijk bedoeld was als de vrouwelijke tegenhanger van de belangrijkste wielerwedstrijd in de wielerwereld beleefde al snel een neerwaartse spiraal. Onder steeds wisselende organisatoren en namen wordt de wedstrijd in 2009 gestaakt vanwege een duidelijk gebrek aan betekenis. Het duurt nog 13 jaar tot er in 2022 een echte Tour de France voor vrouwen is: De Tour de France Femmes. Tot slot.
De huidige wielercultuur is moeilijk voor te stellen zonder vrouwen, en niet alleen in de sport. Ongetwijfeld de machtigste vrouw in de fietsindustrie is Bonnie Tu: Gezicht en voorzitster van de grootste wereldwijde fietsfabrikant, Giant , en oprichtster van het eerste fietsmerk voor alleen vrouwen. Volgens Tu is Liv bedoeld om meer te zijn dan zomaar een merk, maar een plaats van gemeenschap voor vrouwen op de fiets. Het merk sponsort het Womens World Tour Team Liv Racing en wordt vandaag de dag nog steeds geleid door Tu, ook al is deze invloedrijke vrouw inmiddels meer dan 70 jaar oud.
Zonder de fiets zouden vrouwen en feminisme niet zijn waar we ze nu kennen. Kort na zijn uitvinding werd het nieuwerwetse vervoermiddel een centraal symbool van vrouwelijke vrijheid, onafhankelijkheid en emancipatie, dat de drijvende kracht was achter de feministische bewegingen van de 19e en 20e eeuw en dat nog steeds doet met evenementen als de "Critical Mass" of de "Fancy Woman Bike Ride". Tegelijkertijd sturen indrukwekkende nieuwe vrouwen de fietsscene in omgekeerde richting, komen op voor de rechten van fietsers, zijn actief in innovatie, industrie en fietsen, en verrijken zo de cultuur van fietsers wereldwijd.
Dus laten we Anny Kopchovsky en Kittie Knox, Bonnie Tu en Jeannie Longo gedenken, en hen de volgende keer dat we in het zadel stappen even bedanken. Niet alleen vandaag op Internationale Vrouwendag, maar het hele jaar door. In die geest wensen we je bij buycyle, nu we weten dat die twee dingen zo nauw met elkaar verbonden zijn: Gelukkig fietsen, gelukkige internationale vrouwendag!
Vrouwen Tour de France | kopen
De toekomst van het wielrennen: zijn vrouwen in de Tour de France?
Gelijkheid ligt tegenwoordig op ieders lippen. En met reden, want mannen worden op veel terreinen van de samenleving als invloedrijker beschouwd. Dit is de laatste decennia ook waar te nemen in de sport. Hoe succesvol veel vrouwelijke sporters ook zijn, er wordt zelden over hen bericht in de media. Dit is bijvoorbeeld zichtbaar bij voetbal, basketbal of motorsport. De mannen van het land domineren. Daar zijn verschillende redenen voor. Bijvoorbeeld de stereotiepe ideeën die we hebben over genderrollen. Of het gebrek aan sponsoring van veel vrouwenteams, wat weer verklaard kan worden door het gebrek aan media-aandacht. Maar de Olympische Spelen zijn een positief voorbeeld van hoe vrouwen ook in de sport kunnen uitblinken. Als je als wielerliefhebber de Tour de France volgt, de grootste wielerwedstrijd ter wereld, zie je ook hier alleen mannelijke atleten. Maar sinds vorig jaar zijn er hernieuwde inspanningen om het vrouwenwielrennen verder te stimuleren. Misschien heb je je afgevraagd of er vrouwelijke renners in de Tour de France zijn. Hier kun je meer te weten komen over de rol van vrouwen in 's werelds grootste wielerwedstrijd.
Wat is de Tour de France?
De Tour de France is een van de populairste en meest uitdagende wielerwedstrijden ter wereld. Elk jaar in juli doen meer dan 150 wielrenners mee aan het evenement. Tussen de 20 en 22 teams leveren elk ongeveer negen renners. Professionele wielerploegen uit de hele wereld zijn vertegenwoordigd. De wedstrijd begint op een zaterdag en eindigt drie weken later op een zondag, en duurt dus meestal 21 dagen met twee extra rustdagen. 21 etappes voeren dwars door Frankrijk. De afstand varieert elk jaar, waarbij de renners ongeveer 3.500 km afleggen. Wat de Tour de France bijzonder veeleisend maakt, is dat de afzonderlijke etappes erg lang zijn en vaak door bijzonder terrein voeren, zoals de Alpen of de Pyreneeën. Sommige etappes voeren ook door buurlanden van Frankrijk, zoals Spanje of België.
De Tour de France bestaat nu 120 jaar, de eerste Tour de France werd gehouden in 1903. Natuurlijk is de wielerwedstrijd in de loop der decennia sterk veranderd. De eerste Tour de France werd bedacht door Henri Desgrange. Daarbij was de Tour de France een marketinginstrument om meer aandacht te trekken voor een Franse sportkrant. In die tijd waren er zes etappes met zeer veeleisende beklimmingen. De route leidde van Parijs naar Lyon, Marseille, Toulouse, Bordeaux en terug naar Parijs. Van de 60 renners die deelnamen aan de eerste Tour de France in 1903, haalden slechts 21 de finish. Maurice Garin was de eerste winnaar van de Tour de France, destijds reed hij de route op een fiets met een stalen frame en houten velgen. Dat is vandaag de dag ondenkbaar. Tegenwoordig trekt de wielerwedstrijd elk jaar miljoenen toeschouwers en doen wielrenners uit de hele wereld mee. De atleten gebruiken de modernste fietsen, die bijzonder aerodynamisch, licht en stijf zijn. Bijzonder smalle banden en de speciale constructie van de racefietsen zijn ontworpen voor minimale luchtweerstand en maximale snelheid. Niet alleen de frames zijn ontworpen voor wedstrijden, maar ook aan de pedalen, het zadel, het stuur en andere fietsonderdelen wordt nauwgezet aandacht besteed. Want bij wedstrijden kunnen kleine nuances in de uitrusting van de atleten beslissen tussen overwinning en nederlaag. Omdat alle wielrenners die aan wedstrijden meedoen in de beste training zijn.
In de Tour de France is er een eindwinnaar. Deze wordt bepaald door de laagste totaaltijd van alle etappes. Andere atleten worden apart gehuldigd, bijvoorbeeld voor de snelste etappetijd, de beste klimmers en de beste sprinters. Alleen de beste wielrenners worden uitgenodigd voor de Tour de France, wat een van de redenen is voor zijn prestigieuze reputatie. Er zijn drie verschillende soorten etappes in de Tour de France. In de vlakke etappes vechten sprinters om de dagzege. Hier gaat het om snelheid, maar ook om de juiste tactiek. De bergetappes gaan gepaard met veel hoogteverschil, waardoor ze bijzonder veeleisend zijn. Uithoudingsvermogen is vereist, maar ook het vermogen om te "klimmen", d.w.z. om met de fiets steile hellingen te beklimmen. Het derde type etappe is de tijdrit. Elke renner racet individueel tegen de klok. Hier gaat het om kracht en uithoudingsvermogen. De Tour de France heeft een grote bijdrage geleverd aan het wereldwijd populair maken van de wielersport.
Kunnen vrouwen deelnemen aan de Tour de France?
Van foto's en televisie staat de Tour de France bekend als de Ronde van Frankrijk, waaraan alleen mannen deelnemen. Maar hoe zit het met de vrouwen? Mogen zij ook meedoen of is er voor hen een extra startdatum? Vrouwen mogen niet direct starten in de Tour de France. Wat bij de Olympische Spelen normaal is, namelijk dat zowel mannen als vrouwen sportieve uitdagingen tegen elkaar beheersen, vindt bij de Tour de France niet plaats. In 2021 was er echter de mogelijkheid voor vrouwen om tijdens de Tour de France deel te nemen aan een eendaagse wedstrijd met de naam "La Course by Tour de France". Vrouwelijke wielrensters lanceerden dit idee om de wens voor een Tour de France voor vrouwen te laten horen. Een dag voor de start van de Tour de France voor mannen schreven 13 vrouwen zich in voor de eerste etappe. Niet alleen kregen de vrouwelijke atleten minder betaald dan hun mannelijke tegenhangers, maar ook werden delen van het parcours niet voor hen afgesloten. De vrouwelijke renners werden echter anders beloond voor hun activisme. Vele honderden vrouwen reden delen van de route, en er kwam ook de Tour de France Femmes in 2022. Inspanning en moed betaalden zich uit. Een andere mogelijkheid voor vrouwenwielrennen is de "Giro d'Italia". Die wordt beschouwd als de op één na grootste etappekoers in het wielrennen. Ook hier kunnen vrouwen sinds 1988 hun kunsten vertonen.
Wanneer was de laatste Tour de France voor vrouwen?
In 2022 vindt de Tour de France Femmes plaats. Voor het eerst sinds 2009 is er dus een vergelijkbaar evenement in het vrouwenwielrennen als de Tour de France. Maar: in tegenstelling tot de traditionele Tour de France duurt de Tour de France Femmes slechts één week en niet drie weken. In 2022 was de start op de laatste dag van de wedstrijd voor mannen. De eerste etappe voor vrouwen eindigde op de Champs-Élysées in Parijs. Op dezelfde dag werd daar de 109e winnaar van de Tour de France voor mannen gekroond. Vierentwintig teams uit de hele wereld namen deel. Er waren in totaal 144 vrouwelijke atleten. De favoriet was Annemiek van Vleuten, die al overwinningen had geboekt op de Olympische Spelen van 2021 in Tokio. Aan de Women's Tour deden ook zeven Duitse wielrensters mee, onder wie Liane Lippert en Laura Süßemilch.
Hoe vaak is er al een Tour de France voor vrouwen geweest?
De Tour de France Femmes 2022 was de eerste keer sinds 2009 dat er een poging werd gedaan om 's werelds populairste wielerwedstrijd ook voor vrouwen aan te bieden. De regisseur van de vrouwenwedstrijd was Marion Rousse. Van 1984 tot 2009 was er ook een serie evenementen. Deze werd de "Grande Boucle Féminine" genoemd. Omdat de publieke belangstelling beperkt was, werd de wielerwedstrijd in deze periode verschillende keren afgelast. In 2009 werd de serie stopgezet omdat de wedstrijd veel van zijn belang had verloren. De Tour de France Femmes staat al gepland voor 2023, dus het is te hopen dat vrouwen in de wielersport ook in de toekomst het platform krijgen dat ze verdienen om hun kunsten te vertonen. Hoe dan ook, de Tour de France Femmes avec Zwift was een grote stap voor het professionele vrouwenpeloton.
Wie won de Tour de France voor vrouwen?
In 2022 pakte Annemiek van Vleuten de eindzege. Ze werd in de aanloop naar de wedstrijd al als de favoriet beschouwd. Ondanks drie wielwissels in de laatste etappe kon de 39-jarige de overwinning pakken. De Nederlandse winnares geldt daarmee als de eerste vrouwelijke winnares in de geschiedenis van de Tour de France Femmes, ook al waren er enkele jaren geleden vergelijkbare wedstrijden. Overigens: Een bijzonder kenmerk van de Tour de France, dat ook in de Tour de France Femmes gehandhaafd blijft, is de gele trui. Elke dag wordt de gele trui uitgereikt aan de atlete die aan de leiding gaat in het individuele algemeen klassement. Dat was bijvoorbeeld ook het geval met de eindwinnares Annemiek van Vleuten toen zij de etappe in de Vogezen won, een van de bergetappes. Marianne Vos uit Nederland kreeg ook de gele trui. Andere belangrijke plaatsen tijdens de wedstrijd van 2022 waren de etappe Bar-Sur-Aube, la super planche des belles filles, Le Markstein, Saint-dié-des-vosges, Rosheim, Bar-le-duc, Épernay, Meaux, Nice, Provins, Reims, Sélestat of Troyes.